Yüksek basınçta hava nasıl olur? Alçak basınçta hava nasıl olur?
Hava durumu ve basınç ilişkisi meteorolojide büyük öneme sahiptir. Basınç durumuna göre hava durumu da değişmektedir. Atmosferi oluşturan gazlar, ağırlıkları ile cisimler üzerine bir kuvvet uygular. Bu kuvvete atmosfer basıncı denir. Atmosfer basıncı barometre ile ölçülür ve milibar(mb) birimi ile değerlendirilir. Basıncı etkileyen çeşitli faktörler vardır; bunlar sıcaklık, yükselti, yer çekimi ve yoğunluktur. Sıcaklık ve basınç ters orantılıdır, yükselti ile basınç ters orantılıdır, yer çekimi ile basınç doğru orantılıdır, yoğunluk ile basınç doğru orantılıdır.
Türkiye'de çeşitli basınçlar etkili olmaktadır. Yurdumuzun matematik konumunun bir sonucu olarak bu çeşitlilik ortaya çıkmaktadır. Türkiye'yi etkileyen basınçlar: Sibirya Yüksek Basıncı, Asor (Azor) Yüksek Basıncı, Basra Alçak Basıncı, İzlanda Alçak Basıncı
Sibirya Termik Yüksek Basıncı (Sibirya Antisiklonu)
- Ülkemize, kuzeydoğudan yaklaşan termik kökenli kuvvetli bir yüksek basınç sistemidir.
- Sadece kış mevsiminde Balkanlar ve Doğu Anadolu üzerinden yurdumuzu etkilemektedir.
- 'Sibirya soğukları' olarak bilinen kuvvetli soğukları oluşturur. Yüksek basınç kökenli olduğu için yağış miktarı azdır, ancak başka etmenlerle birleştiğinde kuvvetli kar yağışlarına da neden olabilir.
-Balkanlar üzerinden sarktığında Asor yüksek basıncı ile birleşerek İzlanda Alçak Basıncı’nın Türkiye üzerinde etki oluşturmasına izin vermez. Bu nedenle Sibirya yüksek basıncının etkisine girildiğinde uzun süreli, sakin sayılabilecek soğuk anlamında sert kış koşulları oluşur.
İzlanda Dinamik Alçak Basıncı (İzlanda Siklonu)
- Kışın etkisini gösteren bir basınç sistemidir. Karadeniz'de cephesel yağışların görülmesine neden olur.
- Dinamik kökenli değildir, değişkenlik gösterir.
- Yurda batı ve kuzeybatı’dan giriş yapar.
- İzlanda cephesi, uzun süre sıcak olan Akdeniz kesiminde kalırsa, alçak basınç sisteminin yapısı gereği yükselerek nem yüklenir ve Türkiye’nin güneybatı kesimlerine ağır yağış bırakır.
Azor Dinamik Yüksek Basıncı (Azor Antisiklonu)
Bu basınç sistemi ismini Atlantik Okyanusu’nun kuzeyindeki Azor Adaları’ndan almıştır. Asor (azor) Basıncı, Atlas Okyanusu’nda soğuk cephe ile karşılaştığında, Avrupa’ya hatta yurdumuza kadar etki alanı göstererek, yağış getirebilir.
- Azor yüksek basıncı, yaz mevsiminde Karadeniz, Marmara ve Ege Deniz’indeki kuzey yönlü, sert poyraz rüzgarlarını besler. Nemi az ve kuru bir hava yapısı vardır.
- Azor, ülkemizi oldukça sık etkileyen bir basınç sistemidir. Değişken dinamik bir basınç alanıdır.
- Yaz aylarında, genişleyerek Akdeniz hatta İngiltere’yi bile etkisine alır. Bu durumda ülkemizde kuzey yönlü rüzgarlara destek olur.
- Kışın etkisini gösterdiğinde, yüksek basınç sisteminin yapısı gereği meteorolojik açıdan sakin havalara neden olur. Rüzgar esmediği için, özellikle şehirlerde hava kirliliğine neden olur.
Basra Termik Alçak Basıncı (Basra Antisiklonu)
Yurda güneydoğu kesiminden giriş yapar. Sıcak bölgelerden geldiği için oldukça sıcak ve kuru havayı getirir.Yaz aylarında, havanın aşırı ısınmasına sebep olur. Termik olan yani sıcaklık ile oluşan bu basınç değişken değildir, yıl boyunca, bulunduğu bölgede sabittir.
- Aşırı çöl sıcaklarının yaşanmasına sebep olur.
- Genellikle yaz aylarında, karaların fazla ısınması nedeniyle oluşur, termik kökenlidir.
- Yaz başlarında, atmosferin üst tabakaları soğuk kalacağı, yer yüzeyi çabuk ısınacağı için ani gök gürültülü ve sağnak yağışlara sebep olur.
windows server 2016 satın al