Meltem Nedir? Deniz Meltemi, Kara Meltemi, Vadi Meltemi, Dağ Meltemi Nasıl Oluşur? Meltem Ne Zaman Görülür? Meltem Ne Zaman Başlar?
Meltem, denize kıyısı olan yerlerde, gündüz vakitlerinde denizden karaya; gece vakitlerinde ise karadan denizlere doğru esen hafif kuvvette olan rüzgarlara verilen isimdir. Meltemlerin gündüz denizden karaya, gece de karadan denize doğru esmesinin sebebi denizlerin geç ısınıp, geç soğuması ve bundan kaynaklı basınç farklılığıdır.
Deniz Meltemleri
Deniz meltemi, basınç farkından kaynaklı oluşurlar. Karalar, denizlere göre daha hızlı ısınır ve aynı şekilde daha hızlı soğur. Gündüzleri, güneşin etkisiyle kara bölgeler daha sıcak olur. Bu kesimlerde ısınan hava yükselir. Yükselme neticesinde karalar üzerindeki hava basıncı düşer ve yerel bir alçak basınç alanı oluşur. Denizler ise kara bölgelere göre daha hızlı ve kolay ısınamazlar. Bu sebepten dolayı denizler üzerindeki hava karaya nazaran daha yüksek basınç konumunda kalır.
İşte yukarıda izah ettiğimiz basınç farklılığından dolayı bu rüzgarlar oluşur. Rüzgar yüksek basınçlı havadan alçak basınçlı havaya doğru estiği için; böyle bir durumda denizden karaya doğru hafif bir rüzgar başlar. İşte bu olaya deniz meltemi denir. Bu rüzgar saat dilimi genellikle öğlen 11:30 ile 15:00 arasında gerçekleşir. Ege Bölgesi halkı bu rüzgara 'imbat' demektedir. (Gündüz: Denizler/YB -> Karalar/AB)
Kara Meltemleri
Kara meltemleri, deniz meltemlerinin tam tersi şekilde meydana gelirler. Akşam saatlerinden itibaren, güneşin etkisi kaybolduktan sonra, kara bölgeler denizlere göre daha hızlı soğumaya başlarlar. Bunun sonucunda kara bölgeler üzerindeki hava yüksek basınç konumunda kalır. Deniz üzerinde ise hava daha sıcak kalır, sıcak kalan hava ısınmaya başlar, ısınan hava yükselir. Bu zincir neticesinde denizler üzerinde alçak basınç alanı oluşur. Yüksek basınca sahip kara bölgelerden, alçak basınca sahip deniz bölgelerine doğru rüzgar esmeye başlar, işte buna kara meltemi denir.
Deniz Meltemi ve Kara Meltemi Arasındaki Fark Nedir?
Kara meltemi ve deniz meltemi arasındaki en temel fark; kara meltemi geceleri oluşurken, deniz meltemi gündüzleri oluşmaktadır. Kara melteminde rüzgar karadan denize doğru eser, deniz melteminde ise rüzgar denizden karaya doğru eser.
Vadi Meltemi Nedir?
Vadi meltemi ve dağ meltemi olayında da oluşumlar aynen kara ve deniz meltemine benzemektedir. Tamamen yine basınç farklılığından kaynaklı bu rüzgarlar oluşmaktadır. Gündüz vaktinde, üst taraftaki dağlık bölgeler daha hızlı ısınırlar. Bunun sonucu alt taraftaki vadiler daha serin kalır. Dağlıkta ısınan hava yükselir ve bu bölgede alçak basınç alanı oluşur. Vadiler ise yüksek basınç alanında kalır. Rüzgar da yüksek basınçtan alçak basınç alanına doğru estiği için vadilerden dağlara doğru rüzgar oluşur. İşte bu olaya vadi meltemi denir.
Dağ Meltemi Nedir?
Gece vaktinde, üst taraftaki dağlık bölgeler daha hızlı soğurlar. Bunun sonucu alt taraftaki vadiler daha sıcak kalır. Vadi alanında ısınan hava yükselir ve bu bölgede alçak basınç alanı oluşur. Dağlık alanlar ise nispeten alçak basınç alanında kalır. Rüzgar da yüksek basınçtan alçak basınç alanına doğru estiği için dağlardan vadilere doğru rüzgar eser. İşte bu olaya dağ meltemi denir.
Vadi Meltemi ve Dağ Meltemi Arasındaki Fark Nedir?
Vadi meltemi ve dağ meltemi arasındaki en temel fark; vadi meltemi gündüzleri oluşurken, kara meltemi geceleri oluşmaktadır. Vadi melteminde rüzgar vadiden dağa doğru eser, dağ melteminde ise rüzgar dağdan vadiye doğru eser.